Биир дойдулаахпыт Василий Рожин анал байыаннай дьайыыга ыҥырыллан Ийэ дойду көмүскэлигэр сылдьан, хорсуннук сэриилэспитэ, кыайыы туһугар олоҕун толук уурбута. Бүгүҥҥү күҥҥэ саҥа тахсан эрэр поэт Василий Рожин туһунан Саха сиригэр истибэтэх киһи аҕыйах буолуо. Соторутааҕыта «Саха» НКИХ биэриитигэр ытыктабыллаах саха суруйааччылара, култуура үлэһиттэрэ Василий Рожиҥҥа аналлаах олус дириҥ ис хоһоонноох кэпсэтиини ыыппыттара. Ону биһиги, биир дойдулаахтара, кинилэр хас биирдии тылларын сүрэхпитинэн ылынан, этиилэрин кытта сөбүлэһэн истибиппит.
Сэтинньи 23 күнүгэр төрөөбүт түөлбэтигэр, Элгэскэ, Василий Рожин сырдык аатыгар анаммыт улуустааҕы «Хоһоон күрэҕэ» тэрээһин буолан ааста. Бу күрэххэ Верхоянскай куораттан оҕо искусствотын оскуолатын учуутала Иван Оконешников ситиһиилээхтик кыттан кэллэ. Кини биһиги улууспутугар биллэр-көстөр, улахан талааннаах киһи. Биһиэхэ күтүөт, Чурапчы уола, дьоллоох ыал аҕата. Кини Дьааҥы сирин олус таптаан, уоппускатын ыллаҕына даҕаны ханна да барбакка, хоту дойду айылҕатыгар астынан сайынын атаарар.
Иван Михайлович өр сылларга кулуупка үлэлээн, эргиччи талаанынан, киһи быһыытынан холкутунан, элэккэйинэн дьон ытыктабылын ылыаҕын ылар. Кинитэ суох биир даҕаны тэрээһин Верхоянскай куоракка ыытыллыбат диэтэхпинэ сыыспатым буолуо. Ырыаһыт бэрдэ, диктор, артыыс, хоһоон ааҕааччы, звукооператор, үөрэтээччи, өссө бэртээхэй хоһооннору айар, суруйар. Иван айар куттаах киһи буолан, Василий Рожин хоһооннорун хомуурунньугун бибилэтиэкэбититтэн уларсан ылан аахпыта, олус диэн сөбүлээбитэ, ис дууһатынан ылыммыта. Ол да иһин улуустааҕы күрэх туһунан истэн баран, Василий төрөөбүт, үөскээбит Элгэһин салгынынан тыынан, биир дойдулаахтарын, чугас дьонун кытта алтыһан кини туһунан өссө чугастык билиэн баҕарбыта.
Дьэ, кырдьык, Василий Рожин хоһооннорун аахпыт, истибит киһи долгуйбатаҕа, арааһа, суоҕа буолуо. Оттон айар дьоҕурдаах киһи өссө ордук барытын дууһатынан ылынар. Иван Михайлович бу биир күн сылдьан, айар кута арыллан, тутатына суруйан, Василий Рожин тапталлаах күн күбэй ийэтигэр Людмила Васильевнаҕа, аҕалаатар аҕатыгар Алексей Петровичка анаан хоһоон бэлэхтээтэ:
Баһылай Ийэтэ, Аҕата
Чугастык киирдилэр сүрэхпэр,
Үтүө да дьоннордоох Элгэскэ
Сырыттым мин бүгүн эмискэ.
Сылаас балаҕан иһигэр
Сандалы устунан толору
Сахалыы аһынан күндүлээн
Сайаҕас дьонноро көрүстэ.
Оҥостон тула олорон
Олоҕу кэпсэтии үксээтэ.
Оруоһун Баһылай буойуну
Онно мин биллим хотойу.
Эдэркээн хоһоонньут дохсун уол
Элэҥнээн олоҕо ааспытын
Эрдэттэн сэрэйбит, этиммит
Эйэттэн сэриитин талыммыт.
Тулалыыр бар дьонун туһугар
Хорсуннук инники түһүммүт.
Хомоҕой тыллардаах суруга
Бүтэһик буоларын биттэммит.
Киһилээх хайатын үрдүттэн
Дохсуннук үөһээттэн көмүскүө.
Эр хоһуун хоһоонньут буойуммут
Алгыстаах тыллара арчылыа.
Василий Рожин саҥа отутун туолбут киһи бэйэтин дьылҕатын өтө көрбүт, номнуо олох аһыытын, хомолтотун амтаһыйан, иннигэр сырдык суол суоҕун курдук көрөрө ааҕааччыны санньытар, толкуйдатар. Иван Оконешников иккис хоһоонун билиһиннэрэбин.
Кутурҕан тыллардаах хоһооммун
Бар дьоммор утары тураммын
Ситэри тиэрпэтэх эбиппин
Туох эрэ тохтоппут сорукпун.
Өйбүттэн көттүлэр тылларым
Кулгааҕым бүөлэнэн бүтэйдэ,
Тахсыаҕын баҕарбат куолаһым.
Баалынна мин тылым ыгатык.
Долгуйан ылла дуу сурэҕим?
Эмиэ да холкубун билэрим…
Эбэтэр мин кыахпын биллэрбэт
Сүдү күүс кистээтэ иэйиибин.
Ааспыты санаан ыллахха
Эмиэ да хараастар сатаммат
Олоҕу таптыахха баарынан
Бар дьоҥҥо махталлаах сылдьыахха.
Кэлин да хоһоонум күөрэйиэ
Ис турук арыллан көрдөрүө
Айылҕам, өбүгэм ситимниэ
Мин өйбүн сааһылаан биллэриэ…
Дьэ, бу курдук талааннаах киһи «хаһан эрэ төлө биэрэр түгэннээх буолар» дииллэринии, Иван Оконешников айбыт элбэх хоһооннордоох да иһин, бу киэҥ эйгэҕэ, ааҕааччыларга бастакытын сүрэхтэниитэ, бэчээттэнэн тахсыыта — тапталлаах хаһыаппыт аатын курдук чахчы да сонун буолбута буолуо диэн эрэнэбин.
Василий Рожин сырдык кэриэһигэр анаммыт улуустааҕы хоһоон күрэҕэр Иван Оконешников «Иэйиилэх ааҕааччы» диэн анал ааты ылбыта.
Анна Слепцова, Верхоянскай куорат бибилэтиэкэтин сэбиэдиссэйэ