Самаан сайын буһа көҕөрөн турар сылаас кэмигэр үгүс орто анал үөрэх тэрилтэлэрин бүтэрбит устудьуоннарга уһун суоллаах саҥа олох саҕаланна. Бэс ыйын 30 күнүгэр Дьааҥы оройуонун Баатаҕай бөһүөлэгэр оробуочай хаадырдары бэлэмниир «Аартыка» Киинигэр умнуллубат үөрүүлээх түгэн тэриллэн ааста.
Тэрээһин бастакы түһүмэҕэр быйылгы орто анал үөрэхтэри бүтэрээччилэри куйаар нөнүө күөх экраҥҥа «Аартыка» ЦПРК кыһатын салайааччыта Мира Лебедева уонна СӨ Үөрэх миниистирин солбуйааччы Михаил Присяжный эҕэрдэлээтилэр. Михаил Присяжный орто анал үөрэҕи бүтэрээччилэргэ дипломнары туттарыы Нам улууһуттан саҕаламмытын, адьас соторутааҕыта Саха сиригэр орто анал үөрэх биир биллэр тэрилтэтэ – Графскай биэрэк бөһүөлэгэр баар Намнааҕы техникум тэриллибитэ быйыл 60 сылын бэлиэтээбиттэрин уонна бэс ыйын 30 күнүгэр Намнааҕы педагогическай колледж тэриллибитэ 60 сылын бэлиэтэммитин туһунан сырдатта. Миниистир солбуйааччыта байыаннай-патриотическай иитии чэрчитинэн «Зарница» күрэх киэҥ хабааннаахтык ыытыллыбытын чуолаан бэлиэтээтэ, ону кытта орто анал профессиональнай үөрэҕи бүтэрээччилэр үгэс быһыытынан Арассыыйа Аармыйатын кэккэтигэр сулууспалыы баралларын эттэ.
Хас биирдии устудьуон олоҕор уратын суолталаах тэрээһин саамай кэтэһиилээх иккис түһүмэҕэр производственнай үөрэтии маастара Николай Сивцев, учуутал Егор Слепцов үөрүүлээх быһыыга-майгыга идэни баһылааһын дипломнарын туттардылар, элбэх үтүө тыллары эттилэр.
Оробуочай хаадырдары бэлэмниир «Аартыка» Киинигэр Дьааҥытааҕы үөрэх тэрилтэтин салайааччытын солбуйааччы Татьяна Бурнашева быйылгы үөрэххэ идэни ылыыга ханнык үөрэхтэр баалларын, ырыллыахтаахтарын туһунан сырдатта:
«Биһиги орто үөрэхпит кыһатын 15 устудьуон бүтэрэн олох киэҥ аатыгар үктэннилэр. Чуолаан эттэххэ 9 оҕо «Сварщик ручной и частично механизированной сварки (наплавки)» диэн идэни, 6 оҕо «Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрооборудования (по отраслям) диэн идэлэри ыллылар. Манна эбии этиэхпин баҕарабын, саҥа үөрэх дьылыгар Баатаҕайдааҕы оробуочай хаадырдары бэлэмниир үөрэхпит тэрилтэтигэр оҕолор 9 кылаас кэнниттэн 1 сыл 10 ыйдаах «Сварщик ручной и частично механизированной сварки (наплавки)» идэтигэр киирэн үөрэниэхтэрин сөп. Бу идэҕэ үөрэниигэ 12 миэстэ баар. Уонна 1 сыл 10 ыйдаах «Оператор информационных ресурсов и систем» арыллыаҕа, 12 миэстэлээх. Маны ааһан тэттик кэмнээх, 6 ыйдаах, 6 миэстэлээх «Повар» уонна эмиэ 6 ыйдаах, 6 миэстэлээх социальнай «Социальный работник» диэн үөрэхтэр арыллыахтара».
Дьааҥы оройуонугар 1993 сыллаахха арыллыбыт Нерюнгритааҕы училище филиала бастаан оройуоннааҕы оҕо Киинин тэрилтэтигэр баасаланан «Бухгалтерский учет» диэн куурс арыллыбыта, куурсу Наталья Андреева салайбыта. Онтон кынатттанан, төрөөбүт улуустан ыраах барбакка, миэстэтигэр, ыччаттар идэ ылалларыгар стартовай былаһаакканы тэрийии ыытыллыбыта. Оройуон дьаһалтатын баһылыга Иван Горохов уонна Үөрэҕирии салалтатын начальнига Декабрина Слепцова туруулаһыыларынан производственнай Киин арыллыбыта, сэбиэдиссэйинэн Григорий Слепцов анаммыта. Бу сүҥкэн улахан тэрээһинн үлэлэр түмүктэринэн 1995 сыллаахха Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин иһинэн учебнай производственнай кэмбинээт арыллан 16 оҕо үөрэххэ ылыллыбыта. Оройуоннааҕы ДОСААФ уопсастыбатын кытта «Охотник промысловик», «С» категориялаах водитель, ону кэккэ 11 ыччат «Бухгалтер промышленного производства», 12 ыччат «Электросварщик, слесарь-сантехник» идэлэригэр үөрэммиттэрэ. Онон Олох-дьаһах хаһаайыстыбатын сайдыытыгар, ыччаты үлэннэн хааччыйыыга ыытыллыбыт үлэ, үөрэх үтүө түмүктэри биэрбитэ. Ол курдук үөрэх материальнай баасатын хаҥатыы Дьааҥытааҕы геологическай чинчийэр экспэдииссийэ СМУ хонтуоратын дьиэтигэр уонна урукку «Сельхохтехника» баасатыгар бэриллибитэ. Докумуоннааһын үлэтэ күүстээхтик оҥоһуллан Өрөспүүбүлүкэ Бырабыыталыстыбатын иннигэр Саха сирин Хотугулуу-Илин өттүгэр, хотугу оройуоннары хааччыйар профтех үөрэхтээһиҥҥэ аналлаах профессиональнай-техническэй училище Дьааҥы оройуонун Баатаҕай бөһүөлэгэр арыллара хайаан да наадалааҕын туруорсубуттара. Ол туруорсуу сүнньүнэн 1996 сыллаахха Баатаҕайдааҕы профессиональнай техническэй училище арыллыбыта. 1995-1996 сс. бастакы үөрэх сылыгар 6 идэҕэ 84 устудьуон үөрэнэн идэ ылбыта, 1996-1997 сс. 7 специальностка 116 ыччат идэ ылбыта.
Онон Бырабыыталыстыба уурааҕыгар олоҕуран Баатаҕай бөһүөлэгэр кииннэнэн Баатаҕайдааҕы 32 N-дээх профессиональнай училище арыллан элбэх киһи идэ ылан олох араас эйгэтигэр үлэлээбиттэрэ, улуус сайдыытыгар кылааттарын укпуттара. Оччоттон баччаҕа диэри тиһигин быстакка тигинэччи үлэлии турар училище билигин ыытар үлэтэ хаҥаан «Центр подготовки рабочих кадров «Арктика» диэн аатынан үлэлии турар. Үс хотугу улууһу – Дьааҥы, Эдьигээн уонна Булуҥ улуустарын ситимниир үөрэх тэрилтэтэ орто анал профессиональнай-техническэй үөрэхтээһин биир саамай инникилээх, кэскиллээх тэрилтэтэ буолар. Дойдуга оробуочай хаадырдары үөрэтэн таһаарыы биир бастакы турар хайысха буоларынан оробуочай идэлээх хаадырдары бэлэмнээн таһаарыыга улахан болҕомто ууруллар.
Бу Баатаҕай бөһүөлэгин уонна улуус сайдыытыгар сөптөөх хайысханы тутуһан үлэлии турар «Арктика» оробуочай хаадырдары бэлэмнээн таһаарар профессиональнай-техническэй үөрэх тэрилтэтэ саҥа үөрэх дьылыгар ыччаттары кэтэһэр. Быйылгы бүтэрээччилэр үлэ, үөрэх аартыктарыгар салгыы айанныахтара. Үөрэх сыла түмүктэммитинэн бары үлэһиттэргэ, маастардарга, преподавателларга устудьуоннар, диплом туппут ыччаттар истиҥник махтаннылар, хастыы да сыл үөрэммит уйаларыгар саҥаттан саҥа ааннар арыллалларын, кэскили баҕардылар.
Раиса ЧИРИКОВА